A grubu beta-hemolitik streptokok (Beta) nedir?
A grubu beta-hemolitik streptokoklar (toplumda Beta mikrobu olarak da bilinen) boğaz burun ve ciltte yaşayabilen bakterilerdir. A grubu beta-hemolitik streptokok enfeksiyonlarının çoğu boğaz iltihabı ya da ciltte enfeksiyon şeklinde görülen ve kısmen hafif enfeksiyonlardır. Kızıl hastalığı, ateş, boğaz ağrısı ve döküntü ile seyreden A grubu beta-hemolitik streptokokların neden olduğu bir hastalıktır. Bugün için bu bakteri enfeksiyonunu önleyen bir aşı mevcut değildir.
Dünyadaki durum (31 Ocak 2023)
A grubu beta-hemolitik streptokoklar nadiren ciddi ve hayatı tehdit eden enfeksiyonlara neden olabilir. Hayatı tehdit eden ciddi A Grubu Beta hemolitik enfeksiyonları bakterinin kan, kas veya akciğer dokusuna girmesiyle ortaya çıkar. Geçirilmiş viral enfeksiyonlar ciddi hayatı tehdit edici streptokok enfeksiyonlara yatkınlığı arttırır. 2022 yılı itibari ile bazı ülkelerde daha belirgin olmak üzere, ciddi hayatı tehdit edici vaka sayılarında belirgin artış bildirilmiştir. Özellikle Eylül ayından itibaren İngiltere, İrlanda, Fransa, Hollanda, Almanya ve diğer Avrupa ülkelerinden de vaka bildirimleri olmuştur. Dünya genelinde ise Avusturalya, Yeni Zelanda’dan da artmış vaka bildirimleri bulunmaktadır. Özellikle İngiltere ve Hollanda’dan ölümle sonuçlanan vakalar da bildirilmiştir. Ülkemizden de az sayıda vaka bildirimi yapılmıştır.
A grubu beta-hemolitik streptokok nasıl bulaşır?
Hasta kişilerin öksürme ve hapşırmasıyla yayılan damlacıklara doğrudan maruz kalmak ile veya mikrobun yayıldığı yüzeylere dokunduktan sonra, ellerini yıkamadan ağız, burun veya göz temasında da kişi hastalığı alabilir. Derideki enfekte yaralara doğrudan temasla da bulaşır. Hasta olan kişiler antibiyotik tedavisinin 24 saatinden sonra artık bulaştırıcı değildir.
A grubu beta-hemolitik streptokok enfeksiyonu belirtileri nelerdir?
- Ani başlayan ateş,
- Ani başlayan boğaz ağrısı,
- Boyun lenf bezlerinde büyüme ve ağrı,
- Başağrısı, halsizlik,
- Bazı vakalarda mide bulantısı, karın ağrısı, kusma,
- Vücutta yaygın döküntü, kızarıklık da görülebilir.
- *Burun akıntısı, öksürük, soğuk algınlığı bulguları olan kişilerde A grubu beta-hemolitik streptokok enfeksiyonu olma olasılığı çok daha düşüktür.
A grubu beta-hemolitik streptokok boğaz enfeksiyonunun tedavisi nedir?
A grubu beta hemolitik streptokok enfeksiyonlarının tedavisine enfeksiyon ilerlemeden, erken dönemde başlamak ciddi hayatı tehdit edici A geubu beta hemolitik streptokok enfeksiyonunun gelişimi önlemede çok önemlidir. Hekim tarafından önerilen antibiyotik tedavisi (ağızdan şurup/hap veya kas içi enjeksiyon) ile tam iyileşme sağlanır ve olası kötü sonuçlar önlenir. Önemli olan hekiminizin size önerdiği şekilde ve sürede doğru olarak tedaviyi uygulamanızdır.
A grubu beta-hemolitik streptokok boğaz enfeksiyonu olan kişilerin antibiyotik tedavisinin 24. saati tamamlanana kadar işe, okula veya kreşe gitmemesi gerekir.
Hangi durumlar acildir?
Ciddi hayatı tehdit edici A grubu beta hemolitik streptokok enfeksiyonlarının gelişimini önlemek veya kontrol altına almak için;
Aşağıdaki durumlarda aile hekiminize veya hastaneye başvurunuz:
Çocuğunuzun;
- Ani başlayan ateşi ve boğaz ağrısı varsa ancak, hapşırık öksürük ve burun akıntısı (bunlar viral enfeksiyon düşündürür) gibi şikayetleri bulunmuyorsa,
- Ağrı kesici ve ateş düşürücü vermenize rağmen ateşini düşüremiyorsanız ve kötüye gidiyorsa,
- Normalden çok daha az besleniyor veya sıvı almıyorsa,
- Vücudunda yayılan kızarıklık, döküntüler oluşuyorsa,
- Bebeğiniz 3 ayın altında ve 38 0C ve üzerinde ateşi varsa veya 3 aydan büyük ve 39 0C veya daha yüksek ateşi olduysa.
Aşağıdaki durumlardan herhangi birinin varlığında 112 acil hattı arayın veya Acil Servise başvurunuz:
Çocuğunuz;
- Nefes almakta zorlanıyorsa, (hırıltılı soluyor olabilir veya nefes alırken karnının kaburgalarının altından içeriye doğru çöktüğünü fark edebilirsiniz)
- Nefes almasında duraklamalar olursa,
- Vücudunda hızla yayılan döküntüler varsa,
- Cildi, dili veya dudakları morarırsa,
- Derisi solgun veya soğuk ve nemli hissediliyorsa,
- Nöbet geçirirse (kasılmalar, bayılma),
- Uyanmıyor ya da uyanık kalamıyorsa.
Enfeksiyondan korunma
- Enfeksiyonu en iyi önleme yolu ellerin sıklıkla sabun ve suyla yıkanmasıdır. Tabak, bardak, çatal, çamaşır, havlu gibi kişisel eşyaların ortak kullanılmaması, öksürürken veya hapşırırken ağız ve burunun bir mendille kapatılması önerilir.
- Çocuğunuzun aşı takvimini ve aşılarını kontrol ediniz. Eksik aşıları var ise en kısa sürede aile hekimine başvurunuz.
- Büyük çocuklarınızda, yetişkinlerde (altta yatan hastalığın varlığında) ve büyüklerimiz için de aşılar mevcuttur. Bu konuda aile hekiminize danışabilirsiniz.