14 Kasım Dünya Diyabet Günü
13 Kasım 2020

 

                DİYABET NEDİR?

                Diyabet, kandaki şeker düzeyini dengeleyen insülin hormonunun; eksikliği ve/veya yeterince salgılanmasına rağmen, vücutta kullanılamaması sonucu oluşan kronik metabolizma bozukluğudur. Besinlerle alınan şeker, mideye, oradan bağırsaklara geçer ve emilerek kana karışır. Pankreasta üretilen insülin hormonu ise dolaşımda bulunan şeker düzeyini düzenler ve kanda şeker yükseldiğinde pankreastan salınarak kan şekerini normal düzeylere indirir.

Karbonhidratlı besinler sindirildikten sonra bağırsaklardan emilerek ŞEKER olarak kana geçer.

 Şeker, karaciğer ve kaslarda GLİKOJEN olarak depolanır.

 Beyin şekeri depolamaz fakat sürekli olarak kullanır.

Pankreas: Midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organ olup vücut için önemli enzimleri ve hormonları üretir. İnsülin de bunlardan biridir.

 İnsülin: Vücutta enerji dengesini kontrol eden bir hormondur. Görevi, kandaki şekerin hücre içine girmesini sağlamaktır. Hücre içine giren şeker, enerji kaynağı olarak kullanılır. Böylece kanda şekerin yükselmesi de önlenir.

                KAN ŞEKERİ NEDİR?

                En az 8 (ideal olarak 10) saat aç kaldıktan sonra kan tetkikinde  ölçülen şeker düzeyine "Açlık Kan Şekeri"  adı verilir. Normal  kan şeker değeri;  70-120 mg/dl’dir. Yemeğe başladıktan 2 saat sonra ölçülen kan Şekerine ‘tokluk kan şekeri’ adı verilir ve normal koşullarda 140 mg/dl’nin altında olması gerekir. Şekerin hücre içine girmesi için mutlaka insüline gereksinim vardır. İnsülin, şekerin hücre içine girmesinde hücrenin kapısını açan anahtar görevi yapar. Pankreas, yeterli insülin üretemediğinde veya insülin anahtar görevini yapamadığında (insülin direnci) şeker, hücre içine girip enerjiye dönüşemez. Dolayısıyla şeker kanda yükselmeye başlar. Normal sağlıklı kişilerde kanda şeker ve insülin düzeyleri, birbirine paralel şekilde ve dar sınırlar içinde değişir. Örneğin yemek yenildikten sonra yükselir, uyku ve dinlenme dönemlerinde düşer.

                DİYABET NASIL GELİŞİR?

                Pankreasta insülin üretiminin azalması veya insülin üretimi yeterli olduğu halde, doku ve organlar seviyesinde yeterli etki gösterememesi durumunda ‘diyabet’ gelişir. Diyabet hastalığına tıp dilinde "Diabetüs Mellitus" denilmektedir ve halk dilinde  "Şeker Hastalığı" olarak bilinmektedir.

                Diyabet, bireyin yaşamında başta beslenme alışkanlıkları olmak üzere bazı değişiklikler yapmasını gerektiren bir durumdur. Sağlıklı beslenme diyabet tedavisinin temel taşlarından biridir. Kan şekerini,esas olarak karbonhidrat içeren besinler oluşturur. Diyabet, çocuk ve ergenlerin enerji  ve besin öğeleri gereksinimlerini etkilemez. Çocuk ve ergenlerin, yaş, cinsiyet, aktivite düzeyi gibi bireysel özelliklerine göre değişen enerji ve besin öğeleri  gereksinimlerini çeşitli besinleri tüketerek karşılamaları ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmaları önemlidir

                14 Kasım Dünya Diyabet Günü 2020 yılı teması Hemşireler ve Diyabet olarak belirlenmiştir.Bu yıl ki tema, hemşirelerin diyabetli bireyleri desteklemede oynadıkları önemli rol hakkında farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır.

                Toplumun değerli bir üyesi olan hemşireler, çok çeşitli sağlık sorunları ile yaşayan insanları desteklemek için önemli rol oynamaktadır.Diyabetle yaşayan veya diyabete yakalanma riski olan bireylerin de bu desteğe ihtiyacı vardır.

                Diyabetli bireyler bir dizi zorlukla karşı karşıyadır ve hemşireler onları destekleyecek eğitim donanımına sahip olarak mesleklerini icra ederler.Hemşirelerimiz diyabetli hastalar için fark yaratacak özellikte danışmanlık yapmaktadırlar.

                Diyabetli bireylerin sayısı dünya çapında artmaya devam ettikçe, konusunda uzman hemşirelerin ve diğer sağlık destek personelinin rolü, diyabet yönetiminde giderek daha önemli hale gelmektedir.Hemşireler genellikle diyabetli bireylerin etkileşim kurduğu ilk ve bazen tek sağlık profesyonelidir ve bu nedenle ilk  ve bazen tek sağlık profesyonelidir ve bu nedenle ilk değerlendirme, bakım ve tedavilerin kalitesi hayati önem taşımaktadır.

                Müdürlüğümüze bağlı Osmaniye Kadirli ve Düziçi Devlet Hastanelerimizde ki Diyabet okulları konusunda Uzman hekim, hemşire, diyetisyen ve fizyoterapistler ile hizmet veren birimlerdir.Özellikle İç Hastalıkları polikliniklerinde ve servislerde tedavi ve takip altında olan hastaların yanı sıra hastaneye gelen tüm vatandaşlarımız da farkındalık oluşturmak amacı ile danışmanlık eğitimleri vermektedirler.

Müdürlüğümüz sağlık tesislerinde düzenlenen Diyabet Okulunda katılımcı vatandaşlarımıza;Diyabet Hastalığı, Diyabetin Oluşum Mekanizması, Tıbbi Beslenme Tedavisi, Diyabette İnsülin Dışında Kan Şekerini Düzenleyici İlaçlar, Diyabetin Akut Komplikasyonları, Diyabetin Kronik Komplikasyonları, Diyabette Fiziksel Aktivite Ve Hareketler, Diyabetle Yaşam Ve İnsülin Tedavisi konularında bilgi verilmektedir.

14 Kasım Dünya Diyabet Günü münasebeti ile vatandaşlarımızı Aile Sağlığı Merkezlerimize, Sağlıklı Hayat Merkezlerimize ve Devlet Hastanelerimiz Diyabet Okullarına başvurarak diyabet hakkında bilgi almaya davet ediyoruz.

                                                                                                                                                                             Dr.Hasan ÖZNAVRUZ

                                                                                                                                                                               İl Sağlık Müdürü